Δράκος: σύμβολο δύναμης ή φόβου

Από την Λίλιαν Σίμου

 

Ο Δράκος, γνωστός από τα παιδικά παραμύθια, είναι ένα υπερφυσικό ον καταγραμμένο στην ανθρώπινη μνήμη και συνείδηση από τα αρχαία χρόνια. Οι αρχαιολόγοι δεν συμφωνούν, ωστόσο, για το κατά πόσον ο δράκος προήλθε ως σύμβολο από το  ψάρι, τον  κροκόδειλο ή το φίδι.

Άλλοτε ως φόβος και απειλή, άλλοτε ως δικαίωση, ο Δράκος ενέπνευσε την δημιουργική φαντασία στους μύθους, στις παραδόσεις, στην συγγραφή, στην Έβδομη Τέχνη.

Ποιος είναι ο αποσυμβολισμός όμως αυτού του πλάσματος;

Παράδοση της Άπω Ανατολής

Στην Άπω Ανατολή, ο Δράκος είναι ένα από τα δώδεκα ζώδια του αστρολογικού ημερολογίου.  Οι λαϊκές παραδόσεις έχουν πάμπολλες αναφορές στους Δράκους.

Οι Κινέζοι αυτοκράτορες πίστευαν στην ύπαρξη των δράκων και θεωρούσαν ότι ήταν παιδιά των Θεών. Ο θρόνος τους ονομαζόταν “το κάθισμα του δράκου” και ο τήβεννος τους “ο τήβεννος του δράκου”.

Οι Ασιατικοί δράκοι χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες : τους κινέζικους,τους ιαπωνικούς και τους κορεάτικους. Η βασική σχεδιαστική τους διαφορά βρίσκεται στα νύχια των ποδιών τους και κάθε λαός αποδίδει διαφορετικό συμβολισμό στο σημείο αυτό. Οι κινέζικοι έχουν πέντε νύχια, οι ιαπωνικοί τέσσερα,   ενώ οι κορεάτικοι έχουν μόνο τρία.

 

ΚΙΝΕΖΙΚΟΙ ΔΡΑΚΟΙ

Στην κινεζική κουλτούρα οι δράκοι ήταν γνωστοί ως οι κυβερνήτες της βροχής, με τις δυνάμεις τους μπορούσαν να ελέγξουν το πότε και το που θα έπεφτε η βροχή. Οι Κινέζοι συχνά αναφέρονται για τους εαυτούς ως “οι απόγονοι των δράκων” και τους έχουν μέσα στο μυαλό τους ως το απόλυτο σύμβολο της δύναμης.

 

ΙΑΠΩΝΙΚΟΙ ΔΡΑΚΟΙ

Ο μύθος των ιαπωνικών δράκων είναι ο εξής: υπήρχε ένας Ιάπωνας δράκος βασιλιάς,ο Ryujin,ο οποίος ζούσε σε ένα παλάτι κάτω από την θάλασσα μαζί με την γυναίκα και την κόρη του, τις οποίες αγαπούσε πάρα πολύ. Τους έκανε σπάνια και ξεχωριστά δώρα.

 

ΚΟΡΕΑΤΙΚΟΙ ΔΡΑΚΟΙ

Η μυθολογία εδώ είναι «πιο φτωχή» από την κινέζικη και την ιαπωνική. Ο πιο γνωστός μύθος αναφέρεται σε ένα ψαρά που μια μέρα έπιασε στα δίχτυα του ένα μεγάλο ψάρι. Το ψάρι παρακάλεσε τον ψαρά να το ελευθερώσει και να του επιτρέψει να γυρίσει στην οικογένεια του. Μετά από σκέψη ο ψαράς ελευθέρωσε το ψάρι το οποίο αποδείχτηκε πως ήταν ο γιος του βασιλιά δράκου και ανταπέδωσε την χάρη που του έκανε ο ψαράς ανταμείβοντας τον με πολλά πλούτη.

 

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ 9 ΔΡΑΚΩΝ

Η ηπειρωτική χώρα του Χονγκ Κονγκ ονομάζεται Kowloon, που σημαίνει εννιά δράκοι. Ο θρύλος λέει ότι πήρε το όνομα της από έναν αυτοκράτορα ο οποίος ζούσε εκεί και ονόμασε στην αρχή την πρωτεύουσα βλέποντας τους οχτώ λόφους γύρω από τη γη του που έμοιαζαν με βασιλικές φιγούρες. Ο υπηρέτης του, όμως, πίστευε ότι θα έπρεπε να μετρηθεί και ο αυτοκράτορας ανάμεσα σε αυτές τις βασιλικές φιγούρες και έτσι γεννήθηκαν οι εννιά δράκοι.

Στο σπίτι όμως θεωρείται υπερβολική ενέργεια, να σχεδιαστούν και να τοποθετηθούν

P’u-lao: Αυτός ο δράκος προειδοποιεί για τον κίνδυνο και έχει τον χαρακτήρα του προστάτη. Για αυτό και αρκετές φορές τον συναντάμε χαραγμένο στις καμπάνες και στα γκονγκ.

Ch’iu-niu: Θεωρείται ο δημιουργός της ενέργειας του yang μέσα από την χρήση της αρχαίας μουσικής των δράκων.

Pi-his: Είναι ο προμηθευτής της τύχης και της γνώσης και θεωρείται ο υποστηρικτής της ανώτερης εκπαίδευσης.

Pa-hsia: Προμηθευτής της δύναμης και της υποστήριξης, όταν αυτή του ζητείται σε περιόδους μεγάλης ανάγκης.

Chao-feng: Είναι ο φρουρός των ιερών ναών και των ιερών εδαφών.

Chih wen: Συμβολίζει την δύναμή του νερού πάνω στη φωτιά.

Suan-ni: Είναι ο προστάτης απέναντι στους κλέφτες, στην απώλεια και στην προδοσία κάθε είδους.

Yai-tzu: Είναι ο φρουρός και ο προστάτης απέναντι σε κάθε φυσικό κακό που μπορεί να συμβεί.

Pi-kau: Υπερασπίζει τον θιγμένο σε κάθε λεκτική διαφωνία ή ψεύτικη κατηγορία.

Δράκος και φενγκ σούι

 

Το μυθικό αυτό ον, συνδέθηκε με την προστασία από τα αρνητικά στοιχεία, και προσδίδει στο φενγκ σούι την προστασία του σπιτιού ή του χώρου του ενδιαφερομένου.

Ένα σύμβολο επιτυχίας, προστασίας και  καλής τύχης, πολλοί θεωρούν το κινεζικό δράκο ξεχωριστή πηγή δύναμης. Στην Κίνα και σε άλλες ανατολικές χώρες, έγιναν ιερά και ναοί, προκειμένου να τον τιμήσουν.

Στον φενγκ σούι είναι προς την ανατολική κατεύθυνση, ή στο περιβάλλον διαβίωσης και εργασίας. Είναι ένα ισχυρό γιανγκ σύμβολο (αρσενικό και επιθετικό).

Το αρσενικό γιανγκ (Δράκος) έχει το θηλυκό ταίρι του, γιν (Φοίκικας) και μαζί αντιπροσωπεύουν την συζυγική ευτυχία.

 

Ένας δράκος με το Μαργαριτάρι της Αιωνιότητας

 

Πολλές εικόνες και αγάλματα απεικονίζουν ένα κινέζικο δράκο που έχει ένα όμορφο μαργαριτάρι. Μερικές φορές, το μαργαριτάρι έχει φλόγες. Σύμφωνα με την αρχαία κινεζική λαογραφία, είναι το μαργαριτάρι που δίνει ο δράκος την εξουσία να ανέβει προς τα πάνω στον ουρανό. Πολλοί αναφέρονται σ αυτό ως “The Eternal Pearl”.

 

Όμορφα μεταξωτά υφάσματα με κεντημένους δράκους, φέρνουν στο σπίτι καλή τύχη. Καλό είναι να τοποθετούνται στο σημείο που απαιτείται.

 

Σύμβολο του αυτοκράτορα

 

Σε πολλές αρχαίες κινεζικές δυναστείες, ο δράκος ήταν το σύμβολο του αυτοκράτορα και του θρόνου.  Δηλώνουμε λοιπόν την θέση εξουσίας μας, αν τοποθετήσουμε ένα Δράκο στο σημείο που καθόμαστε.

Μάλιστα η παράδοση λέει πως ο Αυτοκράτορας Huizong της δυναστείας Σονγκ αγιοποιήθηκε και κήρυξε πέντε δράκους ως βασιλιάδες. Κάθε δράκος είναι ένα διαφορετικό χρώμα:

 

Qinglong: Γαλάζιος Δράκος

Zhulong: Πράσινος Δράκος

Huanglong: Κίτρινος Δράκος

Bailong: Λευκός Δράκος

Xuanlong:  Μαύρος Δράκος

 

Ο  κινέζικος Δράκος, γνωστός ως πνεύμα Long, συμβολίζει πολλά πράγματα, όπως:

Μεγαλείο –Ευλογία-Καλοσύνη-Δύναμη-Υπεροχή-Επιμονή-Ηρωϊσμό-Τόλμη-Ιερή Δύναμη-Αρχοντιά-Αισιοδοξία-Ενέργεια-Νοημοσύνη-Ανδρική γονιμότητα -Σθένος

 

Δράκους όμως έχουμε και στην Δυτική παράδοση

 

Δράκος και Αρχαία Ελλάδα

Αναφορές του Δράκου συναντάμε και στην αρχαία Ελλάδα.

Μία εξ αυτών, είναι ο Δράκος με τα 100 κεφάλια που φύλασσε το Ιερό Δέντρο, στον Κήπο των Εσπερίδων.

Σε δράκους και δράκαινες έχουμε πολλές αναφορές και πρώτα ο Ομηρικός ύμνος εις τον Απόλλωνα εις τον στίχο 300 : «δράκαιναν κτείνειν».

Ο πιο αρχαίος μύθος δρακοντομαχίας είναι του θεού Απόλλωνος και του…δράκοντος Πύθωνος

Ο Κάδμος με την βοήθεια της Αθηνάς σκοτώνει τον δράκο που φυλάει την πηγή του Άρεως.

Ενα θαλάσσιο δράκο τέρας είχε σκοτώσει και ο Περσέας όταν επέστρεφε με το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας, μέσω βορείου Αφρικής εις την νήσο Σέριφο.

Στα Κορινθιακά του ο Παυσανίας αναφέρεται σε «ιερούς δράκους», σε έναν δράκο που σκότωσε τον Οφέλτη, ενώ για την Επίδαυρο ξεχωρίζει ένα είδος δράκων που έχουν ξανθότερο χρώμα και είναι ιεροί του Ασκληπιού.

Αναφερόμενος στην Σαλαμίνα, ο Παυσανίας, γράφει: «Κατά την διάρκεια της ναυμαχίας των Αθηναίων κατά των Μυδών λένε πως παρουσιάστηκε δράκοντας».

Και ο κατάλογος είναι μακρύς…

 

Οι Κέλτες και ο Δράκος

Στην μυθολογία των Κελτών, συναντάμε επίσης την φιγούρα του Δράκου.

Ο μυστικισμός των Δρυΐδων είναι σε μεγάλο βαθμό μία κρυμμένη γνώση, αλλά το σύγχρονο πνεύμα είναι εξοικειωμένο με την φιγούρα των Δράκων σε ιστορίες με Κέλτες και Δρυΐδες, στην μυθοπλασία του κινηματογράφου και των μυθιστορημάτων εποχής.

Οι Δράκοι συνήθως εδώ φαίνονται ως επιδρομείς με την ανάσα τους να βγάζει φωτιά και να διαθέτουν μία ιδιαίτερη δύναμη, την οποία προσπαθούσε να ελέγξει ο ήρωας. Οι τόποι που φύλασσαν ήταν ιεροί και έπρεπε να διατηρηθεί η μυστικιστική αρμονία.

Ο Δρόμος του Δράκου, εμπεριέχει συχνά πολλά ιερά σύμβολα και περιγράφει με ειδικούς κωδικούς, που αποκρυπτογραφούνται από ειδικούς στο εσωτερικό μονοπάτι, την γονιμότητα, την δύναμη ζωής, την δικαίωση. Λέγεται μάλιστα πως τοποθετούνταν, σύμφωνα με τις παραδόσεις, αποκλειστικά στις γραμμές λέι, δηλαδή στις ενεργειακές γραμμές κάθε περιοχής, στις οποίες οι Δρυΐδες είχαν τα σημεία λατρείας.

Συνδέθηκαν με συγκεκριμένα ενεργειακά σημεία της γης όπου σήμαινε πως κυλούσε μέσα από αυτά οι κοσμικές δυνάμεις και επηρέαζαν την περιοχή, ή πώς η περιοχή επηρεαζόταν από αυτές τις δυνάμεις. Οι Κέλτες πίστευαν ότι οι δράκοι ήταν πλάσματα του παράλληλου κόσμου και δύναμη και η παρουσία τους θα μπορούσε να επηρεάσει την ενέργεια της γης. «Οι θέσεις που σχετίζονται με το μυθολογικό  δράκο, τα νευραλγικά κέντρα της γονιμότητας, φαίνεται πάντα να συμπίπτουν με τις ιερές περιοχές της αρχαίας εποχής», αναφέρει ο Michell στο έργο του  «View Over Atlantis» (1969).

Βασικά στοιχεία του Δράκου είναι : η έμπνευση, η φαντασία, ο πλούτος, η ισχύς, η ζωτικότητα. Είχε το δώρο της όρασης, τη σοφία και την προφητεία

Ζει συνήθως σε σπήλαια και λίμνες ή στο εσωτερικό της γης. Είναι σύμβολο δύναμης υλικής ή εσωτερικής (η δύναμη του υποσυνειδήτου).

Αντιπροσωπεύει την αρσενική, επιθετική ενέργεια, όπως και στην ανατολική σκέψη και παράδοση. Η πύρινη αναπνοή του Πράσινου Δράκου, καθαρίζει και δίνει νέα πνοή.

Άρρηκτα συνδεδεμένος με τις ζώνες επιρροής και εξουσίας, υπήρξε οιωνός καλής συγκομιδής και αφθονίας.

 

 

Στην λογοτεχνία και στην Έβδομη Τέχνη

Ο Δράκος βρίσκεται μεταξύ των πρωταγωνιστών στην λογοτεχνία του φανταστικού, από τα παλαιότερα χρόνια ως σήμερα. Αγαπημένος των παραμυθιών, έγινε συχνά πηγή έμπνευσης για να μεταφέρει αλληγορικά μηνύματα. Τις περισσότερες φορές, ήταν ο φύλακας της δύναμης, η απειλή επικράτησης, η φωτιά που έκαιγε και απειλούσε την ανθρωπότητα. 

Πολύ σημαντικά, με λαογραφικά, μυθολογικά και μεταφυσικά μηνύματα, τα βιβλία του Ρ. Ρ. Τόλκιν (η τριλογία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, Χόμπιτ, Σισμαρίλιον κλπ) είναι ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικά για τους Δράκους. 

Ο παλαιότερος , ο Ancalagon που δημιουργήθηκε απευθείας από τον ίδιο τον σκοτεινό άρχοντα, τον Morgoth.

O γνωστός στην ιστορία των Χόμπιτ, Νοσφιστής (στην ελληνική απόδοση) ή Smaug όπως τον ονόμασε ο Τόλκιν, είναι η έκφραση της απόλυτης απληστίας, της δόλιας και υπόγειας δύναμης. Στην ουσία η υλική υπεροχή και επικράτηση, μέσω του Νοσφιστή δράκου, δείχνει π πως διαφθείρει ακόμα και τους πιο ευγενείς και θέτει σε κίνδυνο τον καθένα μας, αλλά και λαούς ή φυλές ολόκληρες. 

 

Μία ενδιαφέρουσα βαθύτερη αξιολόγηση της σημειολογίας είναι η εξής και αξίζει να την διαβάσουμε γιατί ταιριάζει ευρύτερα με την έννοια του Δράκου:

“Για τον Καθηγητή Τόλκιν η απληστία είναι αρρώστια, πυρετός που τρώει τα σωθικά, τρελαίνει, είναι κακό που διαφθείρει πνευματικά, χάνει κάποιος τα λογικά του.

Απληστία υπάρχει και στο επίπεδο των ανθρώπων και μας παρουσιάζεται γλαφυρά στον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του Άρχοντα της Λιμνούπολης, που μαγεύεται από το όνειρο να πάρει μερίδιο από τον θησαυρό του Βουνού. Ακόμα και οι υπήκοοι του τον αναγνωρίζουν ως φιλάργυρο, με το μυαλό του μόνο στο χρήμα και τα πλούτη, χωρίς έννοια για τις ανάγκες του λαού του.

Η προσωποποίηση όμως της απληστίας είναι ο ίδιος ο Δράκος Σμάουγκ, τέρας αρχαίο, ισχυρό, επιβλητικό, ο οποίος έχει άσβεστη δίψα για θησαυρούς, που για να λέμε και την αλήθεια, δεν του χρησιμεύουν και σε τίποτα.

Είναι ενδιαφέρον το πως ο ίδιος ο Δράκος αντιδρά στην κλοπή ενός μόνο αντικειμένου από τον τεράστιο θησαυρό, ένα χρυσό κύπελλο. Ο Καθηγητής το περιγράφει ως «η οργή που βλέπουμε να πιάνει τους πλούσιους ανθρώπους που έχουν περισσότερα από όσα μπορούν να χαρούν, όταν χάσουν ξαφνικά κάτι που το είχαν πολύ καιρό χωρίς ποτέ πριν να το έχουν χρησιμοποιήσει ή επιθυμήσει». Ο Δράκος αντιδρά με βία στην κλοπή, έστω και του παραμικρού αντικειμένου, παρόλο βέβαια που δεν έχει καμία χρήση ο ίδιος για αυτό και παρόλο που ο ίδιος είναι κλέφτης του αμύθητου θησαυρού τον οποίο φυλάει.

Στο φινάλε του βιβλίου η απληστία παίζει ρόλο στο πως διαδραματίζονται τα γεγονότα, με τον Θόριν να είναι τυφλωμένος από απληστία, με το μυαλό του μόνο στον θησαυρό και στην Ιερή Πέτρα, να αρνείται να μοιραστεί οτιδήποτε με αυτούς που, για να λέμε την αλήθεια, είχαν βοηθήσει στην αποστολή. Και ακριβώς αυτήν την απληστία προσπαθεί ο Μπίλμπο να εκμεταλλευτεί για να τελειώσει η όλη φασαρία, με το να δώσει την Ιερή Πέτρα στον Μπαρντ ως διαπραγματευτικό εργαλείο. Η απληστία όμως είναι ανίκητη και οδηγεί σε εχθροπραξίες και οι στρατοί Ξωτικών, Ανθρώπων και Νάνων ενώνονται μόνο για να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό, τα Ορκ και τα Γκομπλινς.

Στην απληστία αναφέρεται και ο Θόριν στα τελευταία του λόγια στον Μπίλμπο, λέγοντας ότι αν περισσότεροι αγαπούσαν το φαγητό και το τραγούδι αντί τα πλούτη, ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος….”

Το απόσπασμα της ανάλυσης είναι γραμμένο από τον Νίκο “Eomer” Θέμελη και εμπεριέχεται – για όποιον ενδιαφέρεται – στην ιστοσελίδα https://tolkien.gr/2014/01/08/6043/

 

Θησαυρός αλληγορίας, γνώσης, σοφίας, το έργο του Ρ. Ρ. Τόλκιν, μέσα από τις εικόνες ενός φανταστικού (:::) κόσμου, που ίσως τελικά είναι αυτό που κρύβεται ενεργειακά, πίσω από το ορατό σύμπαν, που μας φαίνεται απλό και κατανοητό. Εκείνο που ωθεί τις δυνάμεις του σκότους, είτε εντός μας, είτε γύρω από εμάς, να δράσουν επιθετικά, καταστρέφοντας ό,τι ωραίο υπάρχει και απειλώντας με εξαθλίωση, διάλυση, θάνατο. 

 

Δράκος και χριστιανισμός

Με τον μύθο του βασιλιά Αρθούρου και των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης, ο Δράκος εμφανίζεται ως μέρος της Μαύρης Μαγείας και του παγανισμού.

Με την εισαγωγή του χριστιανισμού στους Κέλτες ήρθε μια αλλαγή του ρόλου των Δράκων. Μερικοί άνθρωποι ακόμα πιστεύουν ότι δεν υπήρχαν δράκοι στην κελτική μυθολογία μέχρι την περίοδο του χριστιανισμού και πως μετά, η χριστιανική εκκλησία δαιμονοποίησε κάθε πνευματική παράδοση των Κελτών -κυρίως επειδή δεν υπάρχει κανένα αρχείο από αυτά μέχρι τότε. Ωστόσο, είναι πιο πιθανό ότι απλά δεν υπάρχει γραπτή απόδειξη της ύπαρξης-καθώς οι Δρυΐδες είχαν κυρίως την μύηση και τη διδασκαλία, βασισμένες στην προφορική παράδοση.

Η “ξαφνική” εμφάνιση των δράκων, όταν εισέβαλαν οι Χριστιανοί μπορεί να εξηγηθεί εύκολα από την σχολαστική προσπάθεια  παραπλάνησης του μυητικού εσωτεριστικού στοιχείου της αρχαίας πίστης.

Φύλακας άλλων κόσμων, συχνά υπάρχει στο εξωτερικό των εκκλησιών των βορείων και δυτικών λαών της Ευρώπης, (πχ στην Παναγία των Παρισίων) για να αποκρούει το κακό. Στο εσωτερικό συχνά αναπαριστάται με τον «Πράσινο Άνθρωπο».

Ωστόσο, η χριστιανική εκκλησία ενσωμάτωσε αυτή την πεποίθηση για δικό της όφελος. Και συναντάμε τον Δράκο στην ιστορία του Αγίου Γεωργίου. Εδώ η μεγάλη δύναμη του Δράκου έχει μετατραπεί σε δύναμη του διαβόλου. Παραδοσιακό συμβολισμό κατέχει ότι ο Άγιος Γεώργιος που σκότωσε τον Δράκο (ο Σατανάς) για να σώσει την νεαρή παρθένα (Χριστιανισμός).

 

Όλες οι αναρτήσεις μας καθημερινά και στις σελίδες μας

στο facebook https://www.facebook.com/liliansimou.astrolife

στο twitter https://twitter.com/astrolifegr

στο κανάλι μου στο youtube: https://www.youtube.com/channel/UCSrCxZCiHrdYlzze25B_p3Q

Θέματα ψυχολογικής αστρολογίας στο: http://writersgang.com/ (Στήλη: Walking with the stars)

και τώρα στο https://togethergreece.com/Lilian1S