Αρωματικά «ταξίδια» (1ο μέρος)

από την Βασιλική Κοντογιάννη

 

Σημείωση: μπορείτε να διαβάσετε μία εισαγωγή στο άρθρο: “Ο “αιθέριος” κόσμος των αρωμάτων”

 

«Ο Μπαλντίνι είχε χιλιάδες από  αυτά. Στο μαγαζί του έβρισκες τα πάντα. Αιθέρια έλαια, βάμματα, αποστάγματα, βάλσαμα, ρετσίνια, αρωματικές αλοιφές και ένα σωρό άλλες ουσίες σε στερεά υγρή  και ρευστή μορφή… Είχε αρωματικές παστίλιες πλάι σ’ αρωματικά κεριά και παράξενα λιβανωτά, όλα τα μπαχάρια, από γλυκάνισο μέχρι κανέλλα… μυρωδάτο βουλοκέρι, μελάνη για ερωτικά γράμματα ανακατεμένη με ροδόνερο… κουτάκια και μπαούλα από  ξύλο κέδρου, θήκες για πένες και κοντυλοφόρους από άσπρο ξύλο σάνδαλου… αρωματισμένα γάντια και μαντιλάκια, μικρά μαξιλαράκια για τις βελόνες του ραψίματος γεμισμένα με ξερό μοσχοκάρυδο και χαλιά που μοσχομύριζαν και μπορούσαν να αναδίνουν την ευωδιά τους μέσα σε ένα δωμάτιο πάνω από εκατό χρόνια.»

Απόσπασμα από το «Άρωμα» του Πάτρικ Ζισκίντ.

 

Ποιος δεν γοητεύεται από ένα τέτοιο κόσμο;

 

Η λέξη perfume, προέρχεται από τη λατινική «per» που σημαίνει δια μέσου  και «fummum»  που σημαίνει καπνίζω, καπνός και πιθανώς αναφέρεται στις αρχέγονες πρώτες χρήσεις των αρωμάτων, τα καπνίσματα. Ο καπνός της θυσίας, ο καπνός της πίπας των Ινδιάνων, οι υποκαπνισμοί τους οποίους συνήθιζαν οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι στην εποχή του Τουταγχαμών και του Ραμσή για να επικοινωνήσουν με τους Θεούς τους!

Παμπάλαια και πολύτιμη αρωματική ουσία το ξύλο των κέδρων του Λιβάνου που μεταφερόταν δια μέσου της κοιλάδας του Τίγρη και του Ευφράτη.

Η αρχαία Κύπρος ήταν γνωστή για την λαδανιά της, την ίριδα, τη μαντζουράνα και τη μυρτιά.

Η  Κρήτη στην περιοχή της Κνωσού είχε τα ρόδα της με ωχρή όψη αλλά θαυμάσια ευωδιά και το φασκόμηλο, την αλιφασκιά.

Οι Άραβες με το μύρο και το λιβάνι τους και τις εφευρέσεις τους πάνω στην τέχνη της απόσταξης που επέτρεψε την εξαγωγή αιθερίων ελαίων υψηλής ποιότητας.

Η Κίνα, έδωσε στη Δύση το petitgrain – νεράντζι,  το νερολί, τα μανταρίνια tangerine και πιθανά το λεμόνι. Ο Μάρκο Πόλο με τα ταξίδια του σε αυτές τις εξωτικές χώρες έφερε θησαυρούς στη Βενετία. Ο Βάσκο ντε Γκάμα απέπλευσε από την Λισσαβώνα για να φθάσει στην Καλκούτα το 1498. Επιστρέφοντας, έφερε μαζί του την κανέλλα, το γαρύφαλλο, τη βενζόη, το πιπέρι, το τζίντζερ. Ολόκληροι άγνωστοι πολύτιμοι κόσμοι τότε για τη Δύση.

Οι Παριζιάνοι, το 16ο αιώνα ανέπτυξαν την τέχνη της αρωματοποιίας υποκινούμενοι από την μανία των γυναικών να φορούν συνεχώς, ακόμη και στο κρεβάτι τους αρωματισμένα γάντια που πίστευαν ότι κρατούσαν το δέρμα τους απαλό.  Η Αικατερίνη των Μεδίκων ενθάρρυνε τη βιομηχανία αυτή με επίκεντρο την πόλη Γκρας νοτιανατολικά της Γαλλίας. Το κατάλληλο κλίμα της περιοχής βοήθησε μέχρι τις μέρες μας τη Γκρας, να αποτελεί την  καρδιά των φυσικών αποσταγμάτων των λουλουδιών. Ο  Ναπολέων Βοναπάρτης αγαπούσε πολύ τα αρώματα και υποστήριζε την τέχνη αυτή. Συνήθιζε να φορά ένα μείγμα από νερό, αλκοόλ, δενδρολίβανο, πορτοκάλι, περγαμόντο, λεμόνι, τριαντάφυλλο και νερολί.

Η σύζυγος του, η Ιωσηφίνα χρησιμοποιούσε άπειρη ποσότητα μόσχου μέσα στο μπουντουάρ της (ζωικό μόσχο από μάρσιπο στην κοιλιά αρσενικού ελαφιού) και ο Ναπολέων την παρακαλούσε να μη πλένεται για να κρατά τη μυρωδιά αυτή επάνω της. ( θεωρείται ότι ο μόσχος έχει αφροδισιακή δύναμη, με μυρωδιά έντονη, βαριά και επίμονη.)

Στις αρχές τους 18ου αιώνα, στην Αγγλία αναπτύχθηκε η λιανική πώληση αρωμάτων από τους φαρμακοποιούς μαζί με τα φάρμακα και τα καλλυντικά, με μεγάλη απήχηση   στις κυρίες της εποχής.

Στο τέλος του 19ου αιώνα, επετεύχθη το πρώτο χημικό άρωμα με αλδεΰδες (aldehydes) – μυρωδιά βρύων βαλανιδιάς – οπότε έπεσαν οι τιμές και τα αρώματα έγιναν προσιτά και στα λαϊκά στρώματα. Το θρυλικό Σανέλ Νο 5 είναι ένα άρωμα με βάση τις αλδεΰδες το οποίο όπως ακούμε, βρίσκεται από τότε που κυκλοφόρησε στις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων για αγορά. Η πρώτη του κυκλοφορία έγινε το 1921.

Έμειναν στην ιστορία τα λόγια της Μαίριλυν Μονρόε:  «όταν πέφτω στο κρεβάτι μου το βράδυ, φορώ μόνο το Σανέλ Νο 5»!!!

Άλλο άρωμα με βάση τις αλδεΰδες είναι το Miss Dior, πρώτο άρωμα του οίκου, που κυκλοφόρησε το 1947 και εξακολουθεί να πουλιέται μέχρι σήμερα. Οι αλδεΰδες δίνουν στο άρωμα μία αίσθηση καθαριότητας, γήινη. Το συγκεκριμένο, ανήκει στα chypre πού συνήθως παρασκευάζονται με μεσαίες νότες λουλουδιών, υψηλές νότες εσπεριδοειδών και βάσης τις αλδεΰδες.  Ίδια βάση έχει επίσης το  Rive Gauche του Yves Saint Laurent, (1970). Δεύτερο χημικό συστατικό αρωμάτων που χρησιμοποιήθηκε ευρέως, είναι η κουμαρίνη που αφήνει μια μυρωδιά εξοχής από φρεσκοκομμένη φτέρη.  Αυτός ο τύπος αρωμάτων δίνει  τον τύπο fougere.  Φυσικό άρωμα φτέρης, μας δίνουν τα φασόλια τόνκα. (Θα αναφερθούμε παρακάτω).

Στην αρχή, η έμφαση δινόταν στο αρωματικό αποτέλεσμα. Με την πάροδο του χρόνου όμως, δόθηκε και μεγάλη προσοχή στο «περιτύλιγμα» δηλ. στη συσκευασία των αρωμάτων. Μεγάλοι οίκοι όπως οι Lalique & Baccarat  μας έδωσαν μικρά κρυστάλλινα αριστουργήματα.

Οπωσδήποτε, η εγκατάλειψη των φυσικών ουσιών υπέρ των χημικών, αποτελεί μεγάλη απώλεια. Το φυσικό απόσταγμα εξακολουθεί να ζει με εμάς, δίνει την ενέργεια του, εξελίσσεται και αλληλεπιδρά. Το χημικό, επειδή πολλές φορές περιέχει πετροχημικές ουσίες μπορεί και να βλάψει. Φυσικά αποστάγματα υπάρχουν γύρω στα 400 με 500 που προέρχονται από διαφορετικά μέρη λουλουδιών, φυτών ή ξύλων.

Χημικές συνθέσεις υπάρχουν γύρω στις 5.000. Ασύλληπτη σύγκριση. Είναι όπως τα ρούχα που χρησιμοποιούμε σήμερα. Είναι καλύτερο το νάιλον, το πολυεστερικό, από το βαμβάκι, το μετάξι, το λινό ή το μαλλί;

Στην αγορά των αρωμάτων υπήρχαν και αρωματικές ουσίες ζωικής προέλευσης. Ο μόσχος, η άμβρα, η μοσχόνη, το καστόριο. Ο μόσχος από το αρσενικό ελάφι (moschus mochiferus), η άμβρα από παθολογική νεοπλασία της φάλαινας φυσητήρα (physeter catodon)- είδος υπό εξαφάνιση-,  η μοσχόνη από τα εκκρίματα της μοσχογαλής  (viverra civetta),  και το καστόριο από το έκκριμα των γεννητικών αδένων του   κάστορα (castor faber). Αυτές οι ουσίες σήμερα παράγονται με συνθετικά υλικά.

Εφόσον θελήσουμε εμείς να παρασκευάσουμε ένα προσωπικό άρωμα από φυσικά αιθέρια έλαια, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αλκοόλη αρώματος (αιθυλική αλκοόλη) ή βότκα, αιθέρια έλαια και ελάχιστο νερό (υδροσόλ) του αιθερίου ελαίου που θέλουμε να υπερισχύει.  Αν δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αλκοόλ, βάζουμε έλαιο καρύδας ή λάδι τζοτζόμπα και αιθέρια έλαια. Αναμιγνύουμε τα υλικά μας, τα βάζουμε σε γυάλινο σκούρο μπουκάλι, αφήνουμε για 3 εβδομάδες σε σκοτεινό μέρος, ανακινώντας κάθε μέρα.

Στο eau de parfum έχουμε 50% μείγμα ελαίων, και 50% αλκοόλη και νερό.

Στο eau de toilette 40% μείγμα ελαίων και 60% αλκοόλη και νερό.

Στο eau de cologne 30% μείγμα ελαίων και 70% αλκοόλη και νερό.

Στο eau fraiche 20% μείγμα ελαίων και 80% αλκοόλη και νερό.

 

Στο 2ο μέρος θα χωρίσουμε τις μεγάλες οικογένειες των αρωματικών ουσιών με τα περιεχόμενα σε κάθε μια τους αιθέρια έλαια.

 

Όλες οι αναρτήσεις μας καθημερινά και στις σελίδες μας

στο facebook https://www.facebook.com/liliansimou.astrolife

στο twitter https://twitter.com/astrolifegr

στο κανάλι μου στο youtube: https://www.youtube.com/channel/UCSrCxZCiHrdYlzze25B_p3Q

Θέματα ψυχολογικής αστρολογίας στο: http://writersgang.com/ (Στήλη: Walking with the stars)

και τώρα στο https://togethergreece.com/Lilian1S