Η Σελήνη και οι μύθοι της…

Από την Λίλιαν Σίμου

 

 

Ο δορυφόρος της Γης θεωρήθηκε από τα αρχαία χρόνια, σε όλους τους πολιτισμούς, μία θεότητα.

Η Σελήνη παρατηρήθηκε από τα αρχαία χρόνια και συνοδεύει από εκείνες τις εποχές την σοφία και τις παραδόσεις των λαών. Ο σεληνιακός κύκλος είναι ένας ρυθμός συγκινήσεων και φυσικής ισορροπίας που αγγίζει τον καθένα μας. Ο μεταβολισμός μας, οι αντιδράσεις σε κάθε πλάσμα της φύσης, οι επιδράσεις στο ζωικό και φυτικό βασίλειο, έπλεξαν μία μυθοπλασία γύρω από τις φάσεις του φεγγαριού, αλλά κυρίως αυτή της Πανσελήνου.

Θεοί και θεές συνδέθηκαν κατά καιρούς με την Σελήνη και διαμορφώθηκαν ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Ας αναφερθούμε σε κάποιες από αυτές.

Θηλυκή θεά, κατ’ εξοχήν η Σελήνη, εμφανίζεται ως μυστηριώδης, γλυκιά και γοητευτική, με την γονιμότητα να είναι στα βασικά της προσόντα.

Το όνομά της ετυμολογείται από το σέλας (φως). Είναι μία θεά πολύ όμορφη, με ένα λευκό και λαμπερό πρόσωπο και ασημένια μακριά μαλλιά.

Παραλάμβανε τα ηνία στον ουράνιο θόλο, μετά την δύση του θεού Ήλιου.

Ιερά ζώα της Σελήνης θεωρούνταν ο σκύλος, ο λέων (παράδοση του μύθου του λέοντος της Νεμέας), το βόδι και ο πετεινός, ακόλουθοι της Σελήνης στο πέρασμά της κατά τη νύχτα και το λυκαυγές. Είχε μεγάλα φτερά και πανέμορφα λαμπερά ρούχα.

 

Στην Ελλάδα τιμούσαν τη θεά του φεγγαριού σαν Σελήνη, αλλά και σαν την Αρτέμιδα κατ’ άλλους μελετητές.

 

Η Σελήνη στους λαούς του κόσμου…

Στη Ρώμη ήταν η Λούνα.

Καθώς χρησίμευε για τη μέτρηση του χρόνου, στην Αίγυπτο, θεός του φεγγαριού ήταν ο Θωτ ή Θωθ, κύριος του χρόνου, των αριθμών και του νόμου.

Στην Ασσυρο-βαβυλωνιακή μυθολογία, ο θεός-Σελήνη λεγόταν Σιν και είχε εξέχουσα θέση, καθώς ήταν πρώτος στην αστρική «τριάδα», με παιδιά του τον Σαμάς (Ήλιο) και την Ιστάρ (Αφροδίτη). Είναι ο Μάνι για τη τευτονική θρησκεία.

Στη Λιθουανική παράδοση, έχουμε τη Σελήνη σαν αρσενικό θεό Μένουο, κύριο της νύχτας και ρυθμιστή του χρόνου. Στην ουγγρική μυθολογία είναι η Κούου.

 Στους Σλάβους είναι ο Μέσσιατς.

Στους Κέλτες, είναι αντίστοιχη θεότητα η Φρίγγα, σύζυγος του θεού Όντιν και το σύμβολό της είναι η ρόκα.

Στην Κινέζικη παράδοση, η Σελήνη κατέχει σημαντική θέση στο πάνθεον.

Είναι η Τσαγκ-Χο ή Χεγκ-Χο. Σαν θεά, λαμβάνει τις περισσότερες θυσίες. Η γιορτή της Σελήνης, είναι μία από τις τρεις μεγαλύτερες γιορτές του έτους στην Κίνα. Γίνεται την δεκάτη πέμπτη μέρα του ογδόου μηνός, κατά την πανσέληνο της φθινοπωρινής ισημερίας.

Στην Ιαπωνία είναι ο θεός Τσουκιγιόμι, που κυβερνά το βασίλειο της νύχτας.

Στην Ινδία, είναι το νεογέννητο βρέφος που βιάζεται να αναπτυχθεί, η κούπα για το ελιξίριο της αθανασίας και σχετίζεται με το φυτό σόμα, του οποίου παίρνουν το απόσταγμα. Είναι το Μεγάλο Πνεύμα για πολλές φυλές Ινδιάνων.

Στο Ιράν την τιμούσαν σαν Μαχ, μαζί με τον Ήλιο (Χβάρε-Χσαέτα). Στην ισλαμική θρησκεία, απεικονίζει τη δυαδικότητα εκδηλωμένη, η οποία τελικά επιστρέφει στην ενότητα. Ας μη ξεχνάμε πως το ισλαμικό έτος είναι σεληνιακό και στα ισλαμικά κράτη, η ημισέληνος είναι σύμβολο κυριαρχίας.

Για του Σαμάνους είχε μυστικιστική δύναμη. Στη φιλοσοφία του Ταό, ήταν «το μάτι που λάμπει μέσα στο σκοτάδι». Είναι το Γιν, αλλά ο Ήλιος κι η Σελήνη μαζί, το Γιν και το Γιανγκ, είναι κάθε ακτινοβολία, η πλήρης ενότητα.

Για τους λαούς της Ωκεανίας, συμβολίζει την αιώνια Νεότητα.

 Με τις διάφορες φάσεις της συνδέονται οι ιδέες του θανάτου και της μετενσάρκωσης. Συνδέεται με τις αλλαγές και τις μεταμορφώσεις, με την αύξηση και τη μείωση στον κύκλο της ζωής.

Όλες οι σεληνιακές θεές ελέγχουν το πεπρωμένο και υφαίνουν τη μοίρα και μερικές φορές, εμφανίζονται σαν αράχνες στο κέντρο του ιστού τους. Η άτρακτος και η ρόκα είναι επίσης τα γνωρίσματά τους.

 

Η Σελήνη στην Ελλάδα…

Στην ελληνική παράδοση την βρίσκουμε σαν Σελήνη, αλλά έχει μείνει πιο έντονα σαν θεά Άρτεμις, η οποία, όπως θα δούμε, έχει σεληνιακά χαρακτηριστικά. Βρίσκουμε τη Σελήνη σαν αδελφή του Ήλιου, της οποίας τα δύο ονόματα είναι Σελήνη και Μήνη, και θυμίζουν είτε τη λάμψη του φωτός (σέλας), είτε τις μεταμορφώσεις της κατά τη διάρκεια του μηνός (μην), του οποίου και τη πορεία ρυθμίζει.

Εμφανίζεται σαν όμορφη παρθένος, με ασημένιες ανταύγειες και με τη λάμψη της σβήνουν μπροστά της τα άστρα του ουρανού.

Σαν Μήνη φέρει φτερά και χρυσό στεφάνι στο κεφάλι και ταξιδεύει πάνω στο άρμα της με τα δυνατά και ωραία άλογά της. Για τους έρωτές της υπάρχουν διάφορες παραδόσεις, από περιοχή σε περιοχή της Ελλάδας. Αγαπήθηκε από τον βασιλιά των ουρανών και γέννησε την Πανδία, η οποία εορταζόταν με τον Δία, κατά την εαρινή ισημερία. Η Πανδία αντιπροσώπευε τη λάμψη των φωτεινών αττικών νυκτών.

Στην Αρκαδία ήταν η αγαπημένη του Πάνα, εξ ου και οι γιορτές του κατά τις οποίες έλεγαν ότι οι άνθρωποι «σεληνιάζονταν» και το επίθετο που είχε «Σειληνός». Ένας άλλος αγαπημένος της είναι ο Ενδημίων, νέος ωραίος, βοσκός ή κυνηγός, τον οποίο επισκεπτόταν και φιλούσε το βράδυ, όταν αυτός κοιμόταν έξω στη φύση. Ο Ενδημίων δηλώνει από το όνομά του τον αιώνιο ύπνο, είναι ο βυθιζόμενος στα κύματα του Ωκεανού, ο δυόμενος Ήλιος.

Η Άρτεμις είναι η αδελφή του Απόλλωνα. Γεννήθηκαν και οι δύο στη Δήλο, παιδιά του Δία και την Λητώς. Ο Απόλλωνας είναι ο Φοίβος (λάμπων) και η Άρτεμις είναι η Φοίβη (λάμπουσα). Ενώ ο Απόλλων είναι ηλιακός θεός, η αδελφή του είναι σεληνιακή θεότητα. Όπως ο αδελφός της, φέρει κι αυτή φαρέτρα και βέλη, τα οποία σημειοδοτούν τις ακτίνες της Σελήνης.

Είναι η θεά του καθαρού φωτός, η αγνή παρθένος. Το θέμα της αγνότητας είναι αυστηρός κανόνας γι’ αυτήν και για κάθε ιέρεια που της είναι αφιερωμένη. Στα λιβάδια που της είχαν προσφερθεί, ουδέποτε έβοσκαν κοπάδια, ουδέποτε επιτρεπόταν το κυνήγι και ουδέποτε έκοβαν καρπούς και λουλούδια. Κάθε αγνή παρθενική ψυχή προστατευόταν από τη θεά.

Η αγνότητα των αφοσιωμένων της φαίνεται και από τον μύθο του Ιππόλυτου, γιου της Αμαζόνας Αντιόπης. Ο πανέμορφος αυτός νέος, αφοσιωμένος στην θεά Αρτέμιδα, δεν δέχθηκε τις ερωτικές κρούσεις της Φαίδρας και βρήκε άδικο θάνατο.

Ωστόσο, η προστάτιδά του, τον αντάμειψε στην «άλλη ζωή». Θεωρείται πολύ όμορφη μέσα στα κείμενα του Ομήρου, «η καλλίστη» και τη θαύμαζαν.

 Είναι, ακόμη, αυτή που βοηθά τη βλάστηση μετά από την επιρροή των ηλιακών ακτινών, να πίνει τη δροσιά της νύχτας και να ανανεώνει τις δυνάμεις της. Ευνοούσε τη παραγωγή των ζώων, σαν «Λοχεία» Άρτεμις, προστάτιδα των τοκετών. Υπήρξε προστάτιδα και του κυνηγιού, καθώς και των νόμων της θηρίας.

Αναζητώντας πληροφοριακό υλικό μέσα από τις μυθολογίες, βρίσκουμε και την Εκάτη, ξένη θεότητα βαρβαρικών λαών του βορρά, η οποία είχε σεληνιακά χαρακτηριστικά και αφομοιώθηκε από τον ρόλο της Αρτέμιδος στο ελληνικό πάνθεον. Ζούσε σε βαθιά σπήλαια και το όνομά της σημαίνει η «λάμπουσα μακριά στα βάθη του ουρανού». Σε κάθε νέα Σελήνη, οι πιστοί προσέφεραν τροφές στους βωμούς της και το ιερό της ζώο είναι ο σκύλος, που φωνάζει κατά τη διάρκεια της πανσελήνου.

Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι η Εκάτη είναι η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης, ενώ η Άρτεμις η φωτεινή. Η Εκάτη είχε σχέση με το καταχθόνιο, με τις σκοτεινές επικλήσεις και τις ψυχές των νεκρών.

Γενικά, τα τρία κύρια ονόματα της Αρτέμιδος είναι : «Κυνηγός» (για τη γη), «Φοίβη ή Σελήνη» (για τον ουρανό) και «Εκάτη» (για τον Άδη), αντιστοιχούν δε στις εντολές που της έδωσε ο πατέρας της, Δίας.

Στην Έφεσο, παρουσιάζεται η σεληνιακή αυτή θεότητα, όχι πλέον παρθένος, αλλά μητέρα και τροφός. Το στήθος της καλύπτεται από πληθώρα μαστών και είναι η θεά – τροφοδότης, κάθε μορφής ζωής. Οι Αμαζόνες λάτρευαν και θεωρούσαν προστάτιδά τους την Εφεσία Αρτέμιδα. Κοντά τους παρουσιάζονται διάφοροι ηλιακοί ήρωες, όπως ο Ηρακλής, ο Θησέας, ο Αχιλλέας.

Παρ’ ό,τι ο περιορισμός του χώρου δεν επιτρέπει να επεκταθώ περισσότερο, πιστεύω πως η αναφορά στην ελληνική παράδοση γύρω από τη Σελήνη, θα βοηθήσει στη περαιτέρω κατανόηση της αστρολογικής ερμηνείας της και του συμβολισμού της μέσα στο χάρτη. Η μυθολογία και οι αστρολογικοί συμβολισμοί είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους και το ένα δανείζει στο άλλο τα στοιχεία του.

Γνωρίζοντας σε βάθος τη μυθολογία, κατανοούμε καλύτερα το αστρολογικό μήνυμα.

(Σημείωση: η αναφορά στα μυθολογικά  στοιχεία συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο μου « Το ταξίδι της Σελήνης στη ζωή μας»)

Όλες οι αναρτήσεις μας καθημερινά και στις σελίδες μας

στο facebook https://www.facebook.com/liliansimou.astrolife

στο twitter https://twitter.com/astrolifegr

Θέματα ψυχολογικής αστρολογίας στο: http://writersgang.com/ (Στήλη: Walking with the stars)