Μιλάμε στην Εσπεράντο; Γιατί όχι!
Από την Λίλιαν Σίμου
Η Εσπεράντο είναι μία εξαιρετικά δομημένη διεθνής γλώσσα, με 16 βασικούς κανόνες γραμματικής, γραφή λατινική και ρίζες κυρίως λατινικής και αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Αναγνωρισμένη από την UNESCO: το έτος 2017, ονομάστηκε «2017 – Παγκόσμιο έτος Ζάμενχοφ», έτος αφιερωμένο από την UNESCO στον δημιουργό της Εσπεράντο.
Μία συνέντευξη για την χρηστικότητα της γλώσσας, με τον κ Σπύρο Σαραφιάν, διδάσκοντα της γλώσσας, συγγραφέα μεθόδων διδασκαλίας, τρίτομου εσπεραντικού λεξικού και μεταφραστή έργων της αρχαιοελληνικής γραμματείας στην Εσπεράντο, μπορεί να μας απαντήσει στο ερώτημα:
«Γιατί να μάθω τελικά την Εσπεράντο;;;»
-Σας ζήτησα να μιλήσουμε ακόμα μια φορά για την Εσπεράντο, γιατί το θέμα, που ομολογώ πως στην αρχή το είχα θεωρήσει απλό, τελικά μου φαίνεται σύνθετο και πολύ σοβαρό, δε φτάνει δηλαδή μια μόνο σύντομη συζήτηση για να μάθει κανείς όσα πρέπει γι’ αυτό…
Αρχίζω λοιπόν με μια απλή ερώτηση: «Θα με συμβουλεύατε να μάθω την Εσπεράντο»;
Θα το έκανα αν σας αγαπούσα πολύ! Γελάτε, φυσικά είναι αστείο, αλλά όχι μόνο. Ξέρετε, η Εσπεράντο δεν είναι απλώς μια γλώσσα, δεν είναι μια ακόμα γλώσσα, μια ακόμα γνώση για κάποιον φιλομαθή, είναι αντίληψη ζωής, είναι κάτι συνυφασμένο με την πλατιά ιδέα της ισότητας, της φιλίας, της ειρηνικής συνύπαρξης και πολλών ακόμα πολύ σοβαρών πραγμάτων.
-Θέλετε να μου το εξηγήσετε λίγο αυτό;
Ακούστε, πριν ακόμα μιλήσουμε για γλώσσες, πρέπει να συμφωνήσουμε στην αρχή, πως πραγματική προσέγγιση μεταξύ των ανθρώπων δεν νοείται χωρίς τη δυνατότητα της άμεσης επικοινωνίας. Δεν μπορούμε όμως να σκεφτόμαστε καν γι’ αυτή την άμεση επικοινωνία, αν δεν έχουμε το κατάλληλο εργαλείο, αν δεν έχουμε το κοινό μέσον, μία κοινή σε όλους τους συνομιλητές γλώσσα. Ελπίζω ακόμα πως θα συμφωνήσουμε στο αυτονόητο, πως αυτή η επικοινωνία, η με κοινό μέσον, η ισότιμη δηλαδή επικοινωνία, βοηθά στην άμεση αλληλοκατανόηση, στην εδραίωση της φιλίας, στην ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων σε όλους τους τομείς, στην επίλυση πολλών προβλημάτων και στην άρση προκαταλήψεων.
-Μη μου πείτε τώρα πως όλοι οι άνθρωποι που μιλούν την ίδια γλώσσα είναι φίλοι μεταξύ τους.
Φυσικά και όχι, για να γίνουν φίλοι οι άνθρωποι πρέπει να ταιριάξουν σε πολλά πράγματα. Όμως, για να ανακαλύψουν αυτά τα πράγματα, τα κοινά στοιχεία, συνήθειες, προτιμήσεις, βιώματα, συναισθήματα, όλα, πρέπει να μπορούν να επικοινωνήσουν, να μιλήσουν ο ένας με τον άλλο, να ανταλλάξουν απόψεις, ιδέες, αντιλήψεις, αισθήματα, και πρέπει να μπορούν να το κάνουν αυτό ελεύθερα, με τρόπο άμεσο και ισότιμο.
-Και σε όλα αυτά πού χωρά η Εσπεράντο;
Τί πάει να πει «χωρά»; Ακριβώς πάνω σε τούτο το ζήτημα που συζητάμε, η Εσπεράντο είναι το μόνο μέσον που προσφέρεται, είναι το μόνο που κάνει δυνατή αυτή την προσέγγιση και την ισότιμη συνεννόηση που περιγράφω.
-Επιμένετε πολύ στη λέξη «ισότιμη», τί ακριβώς εννοείτε;
Εννοώ το να συνδιαλεγόμαστε ως ίσοι μεταξύ μας άνθρωποι, με τους ίδιους κώδικες, ώστε να είναι προ-εξασφαλισμένη η μεταξύ μας εμπιστοσύνη. Αν εμείς οι δύο είμαστε μεταξύ μας ξένοι κι αλλόγλωσσοι και πρέπει να μιλάμε στη δική μου γλώσσα, εσείς δεν είσθε σε μειονεκτική θέση; Αυτό όλο δε σας θυμίζει εξουσιαστή και εξουσιαζόμενο; Εγώ, σε θέση ισχύος, εκφράζομαι όπως θέλω κι εσείς, ακόμα κι αν έχετε αποδεχθεί ως αναπόφευκτη την υποτίμηση της δικής σας γλώσσας, δεν εκφράζεσθε ελεύθερα, πασχίζετε να το κάνετε, προσπαθείτε να καταλάβετε τα λόγια μου να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις να ανταποκριθείτε.
Στη χώρα του ο καθένας, μιλώντας με οποιονδήποτε συμπατριώτη του, που μπορεί να έχει διαφορετικό τόπο καταγωγής, με ιδιαίτερα έθιμα, ακόμα και με ξεχωριστή ντοπιολαλιά, δεν έχει κανένα πρόβλημα επικοινωνίας, τον ενώνει με τον άλλο η κοινή γλώσσα, επομένως ο δρόμος για την προσέγγιση είναι ορθάνοικτος. Αν όμως εγώ ήμουν Κινέζος κι εσείς Φινλανδή, και έπρεπε επομένως να μιλήσουμε στη γλώσσα μου ή στη δική σας, τί σόι συνεννόηση θα είχαμε; πώς θα άνοιγε ο ένας την καρδιά του στον άλλον, έτσι όπως το κάνει στην πατρίδα του με τους δικούς του ανθρώπους; Τί λείπει σε μας, Κινέζο και Φινλανδή; φυσικά η κοινή γλώσσα.
-Σας κατάλαβα, ας πούμε πως συμφωνούμε στην ανάγκη της ύπαρξης κοινής γλώσσας, λοιπόν;
Αν συμφωνήσουμε στην ανάγκη αυτή, τότε πέφτουμε πάνω στην Εσπεράντο, τη μόνη διεθνή, ουδέτερη γλώσσα, που μπορεί να ανήκει το ίδιο σε όλους, να είναι κοινή, δεύτερη για όλους τους ανθρώπους του κόσμου, γλώσσα. Έτσι που η επικοινωνία μεταξύ ξένων, αλλοεθνών, αλλόγλωσσων, αλλόθρησκων, σε όλα ξένων μεταξύ τους ανθρώπων, να είναι το ίδιο εύκολη, όπως είναι για τον καθένα, στην πατρίδα του με τους συμπατριώτες του. Επανέρχομαι, λοιπόν, στο πρώτο ερώτημά σας και σας λέω, ναι, αν όλα αυτά τα κατανοείτε και τα αποδέχεσθε, να μάθετε το δίχως άλλο την Εσπεράντο!
-Όμως, χειροπιαστό όφελος δεν θα έχω.
Αυτό το «χειροπιαστό» που λέτε, μου είναι ασαφές, αν εννοείτε μια καλύτερη θέση, ένα μεγαλύτερο μισθό, όχι, δεν θα έχετε. Ένα αποδεικτικό σπουδής της Εσπεράντο δεν αποτελεί, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, εφόδιο επαγγελματικής ανέλιξης. Όμως η δυνατότητά σας να επικοινωνείτε με τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά του κόσμου που θα βρεθείτε, ακριβώς έτσι όπως επικοινωνείτε με τους συγχωριανούς σας, είναι για μένα χειροπιαστό, όχι μόνο όφελος, αλλά κατάκτηση ζωής!
-Και είναι εύκολο; μπορούν όλοι να μάθουν την Εσπεράντο και πόσα χρόνια χρειάζονται γι’ αυτό;
Είναι απείρως ευκολότερο να μάθει κανείς την Εσπεράντο απ’ ότι οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Ο χρόνος βέβαια εξαρτάται από τη συχνότητα των μαθημάτων, από τη μαθησιακή δυνατότητα καθενός και φυσικά από τη σοβαρότητα που θα επιδείξει στη μελέτη της. Μπορώ ενδεικτικά να προσδιορίσω, μιλώντας πάντα για ανθρώπους που σοβαρά ενδιαφέρονται και μελετούν όπως και όσο πρέπει, ότι χρειάζονται 35-40 εβδομαδιαία μαθήματα, μιλάμε δηλαδή για σπουδή μηνών, όταν η εκμάθηση οποιαδήποτε άλλης γλώσσας απαιτεί αρκετά χρόνια σπουδής.
– Και πού μπορεί κανείς να διδαχθεί την Εσπεράντο.
Αντιλαμβάνεσθε πως, στον τόπο μας τουλάχιστον, δε διδάσκεται η Εσπεράντο στα Φροντιστήρια. Ζωντανά μαθήματα δεν είναι εύκολο να γίνουν παρά μόνο αν υπήρχε ένας σχετικά μεγάλος αριθμός ενδιαφερομένων, κι αν κάποιος δάσκαλος της Εσπεράντο, ερασιτέχνης βέβαια, γιατί επαγγελματίες καθηγητές της Εσπεράντο δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, προσφερόταν να τους διδάξει. Υπάρχουν βέβαια επαρκή βοηθήματα, πάμπολλα βιβλία απευθείας εκμάθησης της γλώσσας σε πολλές γλώσσες και στην Ελληνική, υπάρχει και Μέθοδος Αυτοδιδασκαλίας στα Ελληνικά και υπάρχει βέβαια το διαδίκτυο, όπου μπορεί κανείς να βρει πολλούς τόπους διδασκαλίας της γλώσσας σε πάρα πολλές γλώσσες και στα Ελληνικά.
-Η Εσπεράντο ως γλώσσα είναι αρκετή; δηλαδή είναι επαρκής;
Εννοείτε αν είναι πλήρης; Αν εννοείτε αυτό, σας βεβαιώνω πως η Εσπεράντο είναι το ίδιο πλούσια με όλες τις εθνικές γλώσσες, δηλαδή ό,τι μπορείς να πεις σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, μπορείς να το πεις και στην Εσπεράντο.
-Και πώς γίνεται να είναι τόσο πλούσια και ταυτόχρονα τόσο εύκολη στην εκμάθησή της;
Γίνεται, γιατί είναι γλώσσα τεχνητή, επομένως είναι δομημένη λογικά, κανονικά, με βάση συγκεκριμένους, αναλλοίωτους, δηλαδή χωρίς εξαιρέσεις κανόνες ορθογραφίας και γραμματικής. Επίσης λείπουν οι ιδιωματισμοί, οι χιλιάδες ξεχωριστές εκφράσεις που κάθε γλώσσα εμπεριέχει, και που είναι πάρα πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να τις εννοήσει και να τις χρησιμοποιήσει σωστά αλλόγλωσσος.
Εκτός από αυτά, έχει ένα σταθερό αλφάβητο, όπου κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε ένα μόνο φθόγγο, επομένως δεν υπάρχει αυτό που λέμε προφορά, το μεγάλο αγκάθι στην εκμάθηση των περισσότερων εθνικών γλωσσών.
Αυτά όλα σημαίνουν, πως αμέσως μετά τα πρώτα λεπτά σπουδής -προσέξτε, όχι μήνες, όχι μέρες ή ώρες, αλλά λεπτά- όταν θα έχεις μάθει το αλφάβητο, που είναι στους περισσότερους ανθρώπους γνωστό, αφού είναι το λατινικό με ελάχιστες παραλλαγές, θα έχεις μάθει και να διαβάζεις και να γράφεις αλάνθαστα, πράγμα που στις άλλες γλώσσες απαιτεί μήνες αν όχι χρόνια μελέτης. Σας φτάνουν αυτά ή να συνεχίσω;
-Ναι, σας παρακαλώ να συνεχίσετε…
Προσθέστε λοιπόν σε όλα αυτά που σας είπα, πως δεν υπάρχουν γένη γραμματικά– αλλά μόνο τα φυσικά, δηλαδή κάθε λέξη που δείχνει ύπαρξη αρσενική είναι αρσενικού γένους, κάθε λέξη που δείχνει θηλυκό ον είναι θηλυκού και όλες οι υπόλοιπες λέξεις είναι γένους ουδέτερου. Όλες οι λέξεις, ανεξαρτήτως γένους, πτώσης και αριθμού έχουν ένα μόνο, το ίδιο άρθρο. Όλες οι λέξεις τονίζονται στην ίδια συλλαβή, στην παραλήγουσα, το ρήμα έχει τρεις βασικούς χρόνους, παρόν, παρελθόν, μέλλον, και για κάθε χρόνο μία μόνο κατάληξη, την ίδια σε όλα τα πρόσωπα και αριθμούς, τα ουσιαστικά, επίθετα, όλα τα κλιτά μέρη του λόγου έχουν την ίδια κατάληξη σε όλες τις πτώσεις. Όλα αυτά και πολλά ακόμα στοιχεία, που ο χρόνος σας και ο χώρος δεν μου επιτρέπει να απαριθμήσω, αποτελούν το «θαύμα λογικής και απλότητας», όπως έχει χαρακτηρισθεί από τη Γαλλική Ακαδημία Γραμμάτων η Εσπεράντο.
-Ξέρετε, έχετε κεντρίσει την περιέργεια και το ενδιαφέρον μου.
Σας συμβουλεύω να μην αρκεστείτε στα δικά μου λόγια. Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας, στην ηλεκτρονική εποχή, κάντε την απλή κίνηση, πληκτρολογήστε στον υπολογιστή σας τη λέξη Εσπεράντο, αναζητήστε ότι θέλετε γι’ αυτή… Περιπλανηθείτε σε όσες επιλέξετε από τις χιλιάδες σελίδες που θα σας αποκαλυφθούν, κοιτάξτε και τους ελληνικούς εσπεραντικούς ιστότοπους, πληροφορηθείτε για τη γέννηση και την ιστορία της γλώσσας, για την 130ετή ήδη ιστορία της παγκόσμιας εσπεραντικής κίνησης, για τη λογοτεχνία της, τις άπειρες εφαρμογές της, την αναγνώρισή της από τους σημαντικότερους διεθνείς πολιτιστικούς οργανισμούς, κάντε το αυτό και εμένα δε θα με χρειασθείτε άλλο.
-Θα το κάνω, όμως, κάτι μου λέει πως δε θα σας αφήσω ήσυχο, θα μιλήσουμε ξανά, γιατί νομίζω πως μένουν ακόμα πολλά και σημαντικά να πούμε, φερ ειπείν, αναρωτιέμαι γιατί από ένα τέτοιο σπουδαίο έργο που μου περιγράφεται λείπει η Ελλάδα; γιατί στη χώρα μας πολύ λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν την Εσπεράντο;
Αυτή είναι η δυσκολότερη ερώτηση που μου κάνατε. Δεν μπορώ να απαντήσω, δεν ξέρω τί μας συμβαίνει και μένουμε τόσο πίσω, όχι μόνο σε αυτό που εμείς συζητάμε, αλλά και σε πολλά ακόμα σημαντικά, προοδευτικά πράγματα.
Και αυτό, σε ότι αφορά την Εσπεράντο, μου είναι ακόμα πιο ανεξήγητο, για το λόγο ότι στη χώρα μας αναπτύχθηκε στο παρελθόν ζηλευτή εσπεραντική κίνηση, υπήρξαν σύλλογοι, σχολές, έντυπα, διδασκαλία ακόμα και σε σχολεία και σε πανεπιστήμια, κι όλα τώρα έχουν χαθεί. Φαντασθείτε πως η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα σε όλο το δυτικό λεγόμενο κόσμο, όπου δεν υπάρχει οργανωμένη κίνηση εσπεραντιστών, ένας σύλλογος, μια σχολή, οτιδήποτε τέτοιο. Υπάρχουν μόνο μεμονωμένοι εσπεραντιστές, κάποιοι με σχετικά σημαντικό, εκδοτικό και άλλο έργο, με διαρκή, ενδιαφέρουσα παρουσία στο διαδίκτυο, μόνο αυτό υπάρχει.
-Ούτε κι εγώ το εξηγώ, όμως αυτά θα τα αφήσουμε για την επόμενη συνομιλία μας. Για σήμερα σας ευχαριστώ πολύ!
Εγώ σας ευχαριστώ!
Άρθρα για την Εσπεράντο στην ιστοσελίδα μου:
Μιλάμε την Εσπεράντο – γιατί όχι;
Εσπεράντο ως εδραίωση της φιλίας και ισοτιμίας μεταξύ των λαών
2017, παγκόσμιο έτος Ζάμενχοφ (δημιουργός της γλώσσας εσπεράντο)
«Μικρές κοινότητες, μεγάλες αξίες» 85ο Ιταλικό Εσπεραντικό Συνέδριο στο Σαν Μαρίνο
(Η εμπειρία – συμμετοχή μου σε ένα μεγάλο συνέδριο, στο Σαν Μαρίνο)
Λουδοβίκος Ζάμενχοφ – ένας Τοξότης δίχως σύνορα
Ο εμπνευστής της διεθνούς γλώσσας της ελπίδας
(άρθρο μου με αστρολογική ανάλυση της προσωπικότητας του Ζάμενχοφ, που είχα την τιμή να φιλοξενηθεί στο εξαιρετικό βιβλίο ιστορικής καταγραφής της γλώσσας, του σημαντικού Έλληνα Εσπεραντιστή Κώστα Κυριάκου “Εσπεράντο, η γλώσσα της Ελπίδας” και μεταφράστηκε και στην εσπεράντο)
Ίσως πρέπει να δοκιμάσετε και εσείς αυτή την εμπειρία: μία απόφαση είναι…
Εξ άλλου η εσπεράντο συστήθηκε και δημιουργήθηκε για να αγκαλιάσει κάθε άνθρωπο που θέλει και πιστεύει στην ειρηνική συνύπαρξη και επικοινωνία με τον συνάνθρωπο
Όλες οι αναρτήσεις μας καθημερινά και στις σελίδες μας
στο facebook https://www.facebook.com/liliansimou.astrolife
στο twitter https://twitter.com/astrolifegr
στο κανάλι μου στο youtube: https://www.youtube.com/channel/UCSrCxZCiHrdYlzze25B_p3Q
Θέματα ψυχολογικής αστρολογίας στο: http://writersgang.com/ (Στήλη: Walking with the stars)